دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

شرح احوال و زندگانی سید محمد جعفر نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » سید محمد جعفر نیریزی(فرزند ابوالحسن حسینی) »
     سید محمد جعفر فرزند ابوالحسن حسینى، از خوشنویسان و روحانیان نیریز است که در سده سیزدهم هجرى قمرى مى‌‌‌‌زیست. او از خاندانِ سیدجلال‌‌‌‌الدین عبداللّه و از نوادگانِ سیدقطب‌‌‌‌الدین نیریزى و پسر عموى سیدنورالدین «میرزابزرگ» بود و به سبب ازدواج با زنى از اهل ده چاه، اغلب در آنجا سکونت داشت. حسن شهرت او به شیخ محمد حسن سیرجانى ملقب به پیغمبر دزدان نیز رسید و شیخ محمد حسن در نامه‌‌‌‌اى که خطاب به او نوشته، او را...

آثار ارشدالدین نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ارشدالدین نیریزی(ابوالحسن علی بن محمد بن علی) »
علی‌رغم اینکه درباره وی گفته‌اند که «احادیث بسیار نبشت و روایت و سماع و استماع و املا کرد» و همچنین آثار بسیاری به او منسوب است، امّا به‌جز چند بیت اثری از او به دست نیامد. در اینجا آثار منسوب به او را معرفی می‌کنیم، به امید آنکه بتوان اثری از آن‌ها در کتابخانه‌های دولتی و یا شخصی به دست آورد. 1.   باکوره الطلب لاهل الادب: چنانکه مؤلف شدالازار گفته، موضوع این کتاب، خطبه، امثال و ادبیات بوده است. علاوه...

سیدابراهیم
دانشنامه مشاهیر » پهلوانان و ورزشکاران نیریز »
از دیگر دلاورانی که در عصر ناصرالدین شاه قاجار در این شهر می‌زیست می‌توان از مرحوم پهلوان سیدابراهیم نام برد. ایشان ناطقی توانا، زاهدی پارسا و شب زنده‌دار، دلاوری با بازوانی قوی و فولادین و قامتی بلند و کشیده و سینه‌ای ستبر داشت که همچون خورشید بر تارک این دیار می‌درخشید و همواره خواب را از چشم حرامیان می‌ربوده و در دفاع از حقوق مظلومان و محرومان جامعه از هیچ کوششی دریغ ‌نمی‌کرد. او بیست و یک بار...

یادی از خانه‌ی شیخ‌الاسلام شهاب نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » شرح احوال و زندگانی شهاب نیریزی »
خانه‌ی شیخ‌الاسلامِ آوازه‌مند نی‌ریز،‌ سیداشرف متخلّص به شهاب، از یادمان‌های فرسوده و فراموش شده اوست. این خانه در محله‌ی بازار و در کوچه‌ای که تا دو سه دهه پیش کوچه‌ی شیخ‌الاسلامی نام داشت، واقع بوده است. بخش مهمی از تاریخ و فرهنگ و معماری و نی ریز در همین کوچه نوشته شده است. در این کوچه‌ی خلوتِ خاموش، ‌خانه ی مشیرالدیوان و خانه شیخ‌الاسلام روبروی هم،‌ واقع بوده‌اند که یکی نماینده‌ی دین و دیگری نماینده‌ی حکومت بوده است. خانه‌ی شیخ‌الاسلام...

چند غزل تازه از ساکت نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » ساکت نیریزی »
نی‌ریز در روزگار قاجاری، شاعران چندی را در دامان خود پرورانده است؛ سید نعیم با نام شعری «سحاب»، سید اشرف با نام شعری «شهاب»، محمد جعفر فرزند محمدباقربا تخلّص «شعله»، و میرزا ابراهیم متخلص به ساکت در شمار ستارگان ادب نی‌ریزِ عهدِ قاجارند. بیشترینهٔ شاعران نی‌ریزِ عهدِ قاجار، به گواهی  گفتارهای تذکره نویسان، دارای دیوان بوده‌اند؛ اما دریغا که امروزین روز، آن دیوان‌ها یا از بین رفته‌اند و یا به‌احتمال اندک، در موزه‌ها و کتابخانه‌های کشور، غبار فراموشی بر...

حکیم محمد کاظم نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » پزشکان و دانشمندان نی ریز »
  این نوشته برگرفته از مقاله طب نی‌ریز در گذر تاریخ است. حکیم محمدکاظم نی‌ریزی از پزشکان سرشناس و نامی قرن سیزدهم هجری است. وی در نی‌ریز دیده به جهان گشود و تحصیلات مقدماتی را در زادگاه خود فراگرفت و جهت کسب معلومات بیشتر به سیر و سیاحت پرداخت و در شهرهای بزرگ آن روز در محضر اساتید زمان، مشغول به تحصیل شد و از هر مصاحبتی نکته‌ای آموخت و از هر گلستانی گلی چید و از هر خرمنی خوشه‌ای برداشت. او...

یادی از خانه‌ی شیخ‌الاسلام شهاب نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » پزشکان و دانشمندان نی ریز »
 شیخ‌الاسلامِ آوازه‌مند نی‌ریز،‌ سید اشرف متخلص به شهاب، از یادمان‌های فرسوده و فراموش‌شده اوست. این خانه در محله‌ی بازار و در کوچه‌ای که تا دو سه دهه پیش کوچه‌ی شیخ‌الاسلامی نام داشت، واقع بوده است. بخش مهمی از تاریخ و فرهنگ و معماری و نی‌ریز در همین کوچه نوشته‌شده است. در این کوچه‌ی خلوتِ خاموش، خانه‌ی مشیرالدیوان و خانه شیخ‌الاسلام روبروی هم ‌ واقع بوده‌اند که یکی نماینده‌ی دین و دیگری نماینده‌ی حکومت بوده است. خانه‌ی شیخ‌الاسلام شهاب و خانه‌ی...

نامه‌ی ششم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمس‌المعالی به یکی از احباب خود نوشته یا حبیب‌المشتاقین(1) یا سید‌العارفین(2)! فداک مَن عداک ورزقنی اللهُ لقاک(3) هرچند از شماره فزون است غم ولی تا دل تهی شود قدری برشمار نیست چه شد که یک بار آن عاقل را نسیان کامل روی نمود و تخم محبت و آشنایی جز بیگانگی ثمر نداد، قُرب مواصلت(4) به بُعد مهاجرت مبدل شد و عقده‌ی(5) غم و اَلَم غیر منحل(6) ماند با آن همه امید وفا جز جفا ظاهر نشد و با ادعای صفا وفایی...

نامه‌ی هفتم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمس‌المعالی به یکی از افاخم نوشته نفسی فداؤک لا لقدری بل اری اِنَّ ‌الشعیرَ وقایهُ الکافورِ(1) اما بعد هر چند آینه ضمیرِ منیرِ بیضا نظیر(2) که نمودار تجلیّات غیبی و الهامات لاریبی(3) و مظهر عکوس(4) شموس حقایق و مطرح(5) اشعه‌ی دقایق و مَحَطِّ(6) انوار معارف و محل اسرار عوارف مثابه(7) جام جهان نما حاکی از حقایق اشیاء است آیینه‌ی خداست ضمیر منیر دوست اظهار ماجری خود آنجا چه حاجت است هُوَ البَحرُ جوداً والکِرامُ جداول هوالشمس قدرا والملوکُ کواکب(8) نسیم اخلاقش چون باد بهار...

نامه‌ی اول (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
مرحوم شمس‌المعالی نی‌ریزی به یکی از اعاظم نوشته: روحی فداک(1)، هرگاه دماغ و حالتی و فراغ و التی داشته باشید افسانه‌ی مرا گوش دهید و ماجرای مرا هوش،  افسانه [ای] که کس نتواند شنیدنش صورت حال و تمثال(2) احوال بر این منوال است که در این روزها در گوشه‌ای خزیده و طمع از عالم و آدم بریده‌ام و چشم توقع از صغیر و کبیر و برنا و پیر پوشیده و حجاب استغنا(3) بر چهره‌ی تمنّا کشیده دامن از مخالطت(4)...